GUBERNA Alumni Sparkles - Krista Vandenborre

Na een carrière als lid van het management bij verschillende zorginstellingen werk ik sinds een tiental jaar als zelfstandig consultant binnen de Belgische gezondheidssector. Vanuit die rol ben ik vaak uitgenodigd in raden van bestuur voor toelichting bij specifieke dossiers.

Ik ben 8 jaar bestuurder bij ‘Artsen zonder Vakantie’ - een ngo actief in de gezondheidssector in 5 landen in Afrika - en ben er in april 2019 voorzitter van de RvB geworden.

We bouwden een duurzaam lange termijn partnerschap uit met een 40-tal ziekenhuizen. We werken samen aan het versterken van hun medische en paramedische vaardigheden, alsook op organisatorisch, technisch en materieel vlak. Bedoeling is dat deze lokale ziekenhuizen hun rol in het gezondheidssysteem beter kunnen opnemen om in vaak moeilijke omstandigheden kwaliteitsvolle gezondheidszorg te bieden aan hun patiënten. We realiseren deze kennisuitwisseling o.a. dankzij de inzet van meer dan 400 (para)medische en technische vrijwilligers (artsen, verpleegkundigen, …) en in samenwerking met diverse organisaties en lokale actoren.

Daarnaast ben ik sinds mei 2020 onafhankelijk bestuurder bij het ‘Ziekenhuisnetwerk Gent’.

Vanuit mijn rol als consultant ben ik samen met het management en de directie regelmatig betrokken bij het voorbereiden van de (zorg)strategie van mijn opdrachtgevers. Nadat de bestuursorganen de strategie hebben bepaald, sta ik vaak mee in voor de implementatie ervan.

Gaandeweg groeide mijn interesse om niet alleen voor input en output te zorgen, maar om ook aan de besluitvoering zelf te kunnen deelnemen. Ik merkte ook dat in sommige raden van bestuur nogal wat bestuurders zijn die minder vertrouwd zijn met de core business van de organisatie of met principes van goed bestuur. Deze ‘room for improvement’ wou ik trachten zinvol mee in te vullen. Vandaar mijn beslissing om een bestuursmandaat op te nemen. Ik had behoorlijk wat managementervaring, maar de rol van bestuurder is toch anders. Een goede manager is niet noodzakelijk een goede bestuurder en vice versa.

De Coronacrisis heeft een enorme impact gehad op Artsen zonder Vakantie. Net als vele andere organisaties zijn we niet ontsnapt aan een reeks moeilijkheden die de werking gevoelig hebben verstoord en ons tot enige reflectie en heroriëntering hebben genoodzaakt.

We hebben moeten beslissen om alle geplande zendingen voor 2020 te annuleren. Geen enkele vrijwilliger is sindsert de uitbraak van de pandemie naar Afrika kunnen vertrekken. Gelukkig waren we op het terrein al enige tijd bezig met de organisatie van activiteiten met lokale experten, maar ook dat was in de gegeven omstandigheden niet evident. De core-activiteiten kwamen dus onder serieuze druk te staan. 

Er was bovendien al enige tijd een minder goede samenwerking tussen directie en management. Vanaf half maart waren er de Corona-maatregelen, o.a. het verplichte thuiswerk in een gewijzigde familiale context. Het werd snel duidelijk dat het grondig fout liep. Er was demotivatie, een aantal medewerkers zijn vertrokken en nog voor de zomer zaten we met een onthoofde organisatie. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het garanderen van de continuïteit binnen de organisatie. Als voorzitter heb ik geprobeerd in kaart te brengen waar het fout gelopen is en wat er anders zou moeten om het tij te doen keren. Ik heb een tijdje de dringende lopende zaken behartigd, in afwachting van de komst van de nieuwe directeur, hetgeen uiteraard geen gezonde cumul is.

Toen ik de rol van voorzitter opnam, heb ik mij voorgenomen om de werking van de bestuursorganen te professionaliseren en de verhouding tussen de raad van bestuur en management/directie en tussen de raad van bestuur en Algemene Vergadering te expliciteren, uiteraard in samenspraak met alle bestuurders. Binnen de raad van bestuur zelf zijn al mooie stappen gezet. De relatie met de Algemene Vergadering is van oudsher moeilijk en zullen we de komende tijd aanpakken, o.a. door naast de verplichte jaarlijkse Algemene Vergadering ook een reflectiedag te organiseren, waarin met de leden over een aantal denkpisten voor de toekomst kan worden gebrainstormd.

En met de nieuwe directeur zal de samenwerking met het management een nieuwe invulling krijgen. Er is immers in het verleden een te grote bemoeienis geweest vanuit de raad van bestuur in operationele aspecten (‘nose and fingers were in’) en in een periode daarvoor was er te veel machtsconcentratie bij de directeur. Beide zijn nefast voor een goede aansturing van een organisatie.

Wees niet bang om jezelf te evalueren, als individuele bestuurder (‘ben ik voldoende participatief, besteed ik voldoende tijd aan een degelijke voorbereiding, speel ik mijn rol correct’) en als raad (‘is onze raad voldoende complementair, is er geen dominantie vanuit bepaalde personen of geledingen, creëren we een klimaat dat toelaat om open te discussiëren en beslissingen te nemen in consensus’).

Een goede bestuurder heeft de basiscompetenties waar de organisatie nood aan heeft, denkt toekomstgericht en heeft een voldoende supportieve houding naar het management toe.

De opleiding Director Effectiveness was een zeer kwalitatieve refresh van basisconcepten in een kort tijdsbestek. De opleiding Board Effectiveness heeft mij tal van nieuwe inzichten bijgebracht door het degelijk theoretisch kader, maar vooral ook door de talrijke praktijkgetuigenissen en de interactie met de andere deelnemers. Zeer goed bestede tijd!

Ik heb nog niet de gelegenheid gehad om deel te nemen aan activiteiten van het Alumni-netwerk. Maar ik kijk alvast uit naar de toekomstige events, eens we weer ongemaskerd elkaar de hand kunnen schudden.

GUBERNA wil een echte gemeenschap zijn waarin elk lid zijn/haar rol van bestuurder in de beste omstandigheden kan uitvoeren. Om de uitwisseling van ervaringen en informatie te stimuleren, hebben de GUBERNA Alumni deze interview reeks opgestart. Via de verhalen van ervaren bestuurders willen we onze leden inspireren.

Wil u deelnemen aan GUBERNA Alumni Sparkles of heeft u suggesties rond gesprekspartners en onderwerpen? Stuur dan een mailtje naar Danny Vandevyver.