De rol van de Belgische Staat als Aandeelhouder
Deugdelijk bestuur bij overheidsorganisaties is de laatste maanden op de voorgrond getreden. De saga van benoemingen, het debat over de vergoedingen, de belangenconflicten, de nominatie en ontslag van CEO’s, de parlementaire hoorzittingen, de beursintroductie van bpost, de verkoop van bepaalde activa,… nooit eerder deed het vraagstuk rond de Staat als aandeelhouder zoveel inkt vloeien. Het Centrum Public Governance heeft deze recente ontwikkelingen niet afgewacht om zich onder te dompelen in deze materie. Sinds haar oprichting in 2006, heeft het Centrum deze materie bestudeerd. Rondetafels, expertengroepen, internationale vergelijkingen, toesting aan de OESO-aanbevelingen, liggen aan de basis van de documenten die hier voorgesteld worden.
Een gedetailleerd onderzoeksrapport
Het Centrum Public Governance heeft een analyse uitgevoerd van de manier waarop de Belgische Federale Staat zijn functie als aandeelhouder invult, en dit in het licht van de richtlijnen van de OESO over corporate governance in openbare bedrijven en ‘best practices’ uit het buitenland. Het onderzoeksrapport dat volgt gaat over 2 belangrijke thema’s: de manier waarop de Staat haar participaties intern organiseert en de manier waarop zij de bestuurders van openbare bedrijven selecteert en met hen interageert. Andere aspecten zoals de relaties tussen de verantwoordelijke ministers, publieke organisaties, bestuurders, het management en het parlement komen eveneens aan bod.
Zonder exhaustief te zijn, biedt dit onderzoek een overzicht van het Federale (openbare) aandeelhouderslandschap en de governance praktijken van de Staat in zijn hoedanigheid als aandeelhouder. Het onderzoek baseert zich op talloze verslagen, getuigenissen van Belgische en internationale deskundigen, conferenties en ronde tafels en contacten met experts op het gebied.
Dit onderzoek bevat eveneens gedetailleerde aanbevelingen ter verbetering van het Belgische model. Ten slotte helpen talrijke verhelderende schema’s de lezer in zijn poging een complexe en ondoorzichtige realiteit te begrijpen.
Een memorandum ter attentie van de politieke partijen
De gedetailleerde aanbevelingen van het onderzoeksrapport werden samengevat in een memorandum ter attentie van de politieke partijen. Dit document beschrijft 10 concrete aanbevelingen die het overheidsbestuur kunnen optimaliseren en een antwoord bieden op de uitdagingen van vandaag. Deze aanbevelingen zijn niets meer dan suggesties die onder de aandacht gebracht worden van politieke beleidsmakers die zullen verplicht worden om maatregelen te nemen in de komende maanden. Het doel is dus om het debat te voeden en denkpistes te verschaffen aan de verschillende politieke partijen.
Reacties van de politieke partijen
Het onderzoeksrapport en het memorandum werden voorgesteld aan de politieke partijen tijdens 2 afzonderlijke evenementen, en dit aan de vooravond van de verkiezingscampagne. De presentatie voor de Nederlandstalige partijen vond plaats op 20 maart 2014, terwijl deze voor de Franstalige partijen plaats vond op 21 maart 2014. Tijdens deze evenementen werden de vertegenwoordigers van de belangrijkste Belgische politieke partijen geconfronteerd met de voorstellen van GUBERNA. Hoewel het grootste deel van de bevindingen van GUBERNA gedeeld worden door de verschillende partijen, onderscheiden zij zich wel ten aanzien van de te overwegen maatregelen. Een document met de belangrijkste reacties van de vertegenwoordigers van de politieke partijken, alsmede de herformuleerde voorstellen van GUBERNA op basis daarvan, is hier beschikbaar.
