Striktere aansprakelijkheidsregels voor bestuurders: goed voorbereid neem je met vertrouwen een mandaat op

Veranderingen in het aansprakelijkheidslandschap 

Derden kunnen, in tegenstelling met de vorige wetgeving, bestuurdersnu op basis van buitencontractuele aansprakelijkheid persoonlijk aanspreken. Een schuldeiser kan niet alleen het bedrijf, maar ook individuele bestuurders rechtstreeks aansprakelijk stellen voor schadevergoeding. Het nieuwe boek 6 schaft dus de “quasi-immuniteit” van bestuurders af.  

Volgens Gauthier Fiévet, Knowledge Lawyer bij A&O Shearman, zorgt de combinatie van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen ervoor dat de rechten van derden worden versterkt. Dit creëert een nieuw juridisch evenwicht waarbij bestuurders zich bewust moeten zijn van hun verhoogde risico's. 

Wie wordt getroffen? 

De nieuwe regels gelden voor alle bestuurders van commerciële vennootschappen, vzw's en ook feitelijke bestuurders. De impact op publieke bestuurders wordt nog onderzocht, aangezien zij onder een apart wettelijk kader vallen. 

Belangrijk is dat de regels ook gelden voor lopende contracten van vóór 1 januari 2025. Bestuurders moeten zich bewust zijn van de implicaties voor al hun handelingen, ongeacht wanneer een contract oorspronkelijk werd afgesloten. 

Gezamenlijke aansprakelijkheid 

Omdat beslissingen vaak collegiaal worden genomen, kunnen alle leden van een raad van bestuur hoofdelijk en gezamenlijk aansprakelijk worden gesteld. Lauren Rasking, Counsel bij A&O Shearman, wijst erop dat schuldeisers bestuurders voor het volledige schadebedrag kunnen aanspreken, tenzij deze kunnen aantonen dat ze niet aan de beslissing hebben deelgenomen en dit formeel hebben gemeld. 

Belangenconflicten worden strenger gereguleerd. Bestuurders moeten potentiële belangenconflicten aangeven en zich onthouden van deelname aan de betreffende besluitvorming. Niet-naleving kan leiden tot nietigheid van beslissingen en persoonlijke aansprakelijkheid. 

Beschikbare verweren 

Bestuurders kunnen zich evenwel verweren door zich te beroepen op wettelijke bepalingen (bijvoorbeeld de plafonds van artikel 2:57 BCCA, de verjaringstermijn van vijf jaar of de marginale beoordeling van de fout).  

Ook kunnen zij aansprakelijkheid ontlopen door aan te tonen dat ze niet direct betrokken waren of formeel bezwaar hebben gemaakt tegen bepaalde beslissingen. Deze beschermingsmogelijkheden gelden echter niet bij opzettelijk wangedrag of schade aan iemands fysieke of mentale gezondheid. 

Beschermingsmaatregelen 

Sandra Gobert, Executive Director van Guberna, benadrukt: "Gezien deze ingrijpende wijzigingen is het cruciaal dat bestuurders hun risico's goed begrijpen en beheersen. We zien dat de combinatie van deze verschillende regelgevende ontwikkelingen een meer holistische benadering van risicomanagement door bestuurders vereist."