Belang van strategie in sportorganisaties
De uitdagingen zijn tijdloos
Wetenschappelijk onderzoek drukt ons met de neus op de feiten. Een minderheid van de federaties maakt op hun website melding van een strategisch plan. Vanzelfsprekend hebben de meeste federaties wel een sportief beleidsplan, want dit is vaak nodig voor het bekomen van subsidies.
De meeste federaties met veel werknemers hebben een uitgeschreven missie, bij federaties zonder werknemers is dat wat minder. Naarmate federaties meer werknemers hebben, is een uitgeschreven visie ook ruimer aanwezig.
Er is dus op het eerste gezicht nog een hele weg af te leggen. Maar moet dit wel de eerste prioriteit zijn? Verantwoordelijken en besturen worden nu reeds overvraagd om de meest dringende uitdagingen aan te pakken. Laat ons daarom vooral focussen op de lange termijn. Dat is het belang van strategie. Goed bestuur kan niet zonder strategie.
Een strategie voor de lange termijn
De meeste federaties hebben nu, in verschillende gradaties, de volgende opdrachten:
- expertise
- regelgeving
- organisatie van competities
- vorming en training
- adviesverlening
- ondersteuning en helpdesk
- netwerking en informatie-uitwisseling.
Het sportlandschap evolueert voortdurend. Sommige sporten zullen nog populairder geworden zijn, andere mogelijks iets minder. Financiën en sponsoring zullen evolueren. Federaties zullen (bijv. geleerd door COVID) anders met risico’s omgaan. Vooral zullen vele federaties manieren van werken in vraag stellen en willen herzien. En misschien zijn nieuwe vormen van samenwerking nodig?
Maar zo’n oefening mag niet zonder leidraad gebeuren.
De fundamentele basisvragen
WIE WILLEN WIJ ZIJN? = VISIE
WAAROM DOEN WIJ WAT WE DOEN? = MISSIE
WAARHEEN WILLEN WE? = DOELEN
HOE GAAN WE DAAR NAARTOE? = STRATEGIE EN ACTIEPLANNEN
Dat is precies het onderwerp van een strategische oefening. Het is niet enkel het schrijven of het herschrijven van een missie of visie, en dus onze bestaansreden in de nieuwe context, maar VOORAL onze doelen bepalen, met welke strategie we die willen realiseren en welke actieplannen en middelen we daarvoor bepalen. Traditioneel start dit met een SWOT-analyse (strengths, weaknesses, opportunities, threats). Een analyse van de huidige situatie, specifiek voor elke federatie, wordt het vertrekpunt voor de bredere oefening
Strategische oefening: de interactie tussen de raad van bestuur en de directie
Een strategie vastleggen, zeker in een nieuwe context, is niet zomaar een luxe. Het is cruciaal om alle neuzen in dezelfde richting te hebben, in het belang van de sport, van de federatie, van de clubs en van de leden. Goed bestuur speelt hierbij een essentiële rol.
Goed bestuur zoals gedefinieerd in de code code goed bestuur in Vlaamse sportfederaties schrijft basisstructuren voor die positieve dynamieken in gang moeten zetten door ervoor te zorgen dat sleutelactoren in de federaties, met name de algemene vergadering, de raad van bestuur en de directie, elkaar controleren, stimuleren en inspireren.
De rol van de sleutelactoren in het strategieproces is één van de moeilijkste en meest bediscussieerde thema’s in het governance debat. Vooral het samenspel van de raad van bestuur met het management is prominent aanwezig. De code goed bestuur voor Vlaamse sportfederaties schrijft in dit opzicht voor dat de raad van bestuur het algemene beleid van de organisatie bepaalt en de strategie vastlegt. Het bepalen van het operationele beleid en het uitvoeren van de strategie is de taak van de directie. Deze figuur geeft de ‘klassieke’ strategiecyclus weer.
