Bestuurspraktijken in socialprofitorganisaties - Drie belangrijkste bevindingen

GUBERNA zet zich al 30 jaar in om goed bestuur te promoten in alle soorten organisaties, zo ook in socialprofitorganisaties (SPO’s). Vandaag zijn goede bestuurspraktijken in SPO’s belangrijker dan ooit met de toenemende maatschappelijke en institutionele verwachtingen. Deze nieuwe studie poogde daarom inzichten te verschaffen over actuele bestuurspraktijken. De studie onderzoekt de samenstelling van raden van bestuur, de rol van de raad, het engagement van de bestuursleden, de algemene vergadering en hoe deze elementen bijdragen aan hun proces van professionalisering.

De volledige studie is hier beschikbaar voor ingelogde GUBERNA-leden en gaat vergezeld van een uitgebreide samenvatting.

1. Een sterke perceptie van professionalisering

De bevraagde organisaties beoordelen hun eigen bestuurspraktijken opvallend positief. Op een test die peilt naar de toepassing van goede bestuursprincipes behalen ze gemiddeld 8,5 op 10. Hoewel dit resultaat grotendeels gebaseerd is op zelfevaluatie, toont het wel dat de kernprincipes van goed bestuur duidelijk zijn doorgedrongen binnen de socialprofitsector. Toch betekent de aanwezigheid van professionalisering niet dat er geen werkpunten zijn. De volledige publicatie zal hier verdere inzichten brengen.

2. Een evenwichtige maar niet altijd diverse samenstelling

De raden van bestuur binnen de socialprofitsector zijn gemiddeld genomen vrij evenwichtig samengesteld, maar er blijven aandachtspunten. Ongeveer 54% van de bestuurders is onafhankelijk, al telt één op vijf raden geen enkel onafhankelijk lid. Genderdiversiteit is redelijk: iets meer dan de helft van de raden telt minstens een derde vrouwen, al moet ook gezegd worden dat minder dan 2% van de organisaties een raad heeft met enkel mannen. Leeftijdsdiversiteit blijft nog moeilijker te realiseren, vooral wat betreft de instroom van jongere profielen. Daarnaast hebben sommige raden een ruime samenstelling, maar dit dient vaak om extra stakeholders te betrekken. Dat versterkt de legitimiteit, maar kan tegelijk de slagkracht en efficiëntie van besluitvorming beperken.

3. Bestuurders met sterk maatschappelijk engagement

De meeste bestuurders voelen zich sterk verbonden met de missie en waarden van hun organisatie. Altruïstische en maatschappelijke drijfveren vormen de voornaamste motivatie om een mandaat op te nemen, maar ook professionele factoren spelen een rol. Voor velen biedt het bestuurswerk namelijk kansen tot leren, netwerken en persoonlijke ontwikkeling. Opvallend is dat driekwart van de bestuurders hun mandaat op uitnodiging aanvaardt. Dit bevestigt het belang van persoonlijke netwerken in de werving van bestuurders, maar roept tegelijk de vraag op of de rekrutering geen baat heeft bij meer openheid.

Uiteraard gaan we in de volledige studie dieper in op nuances. Download de volledige studie hieronder (Voor ingelogde GUBERNA-leden.) Of vraag een kopie aan ( Niet-leden kunnen de studie aankopen.)