Goed bestuurde start-ups en scale-ups maken de juiste afwegingen
Elke bedrijfsleider van een startup krijgt voortdurend te maken met netelige evenwichtskwesties. Telkens moet hij de juiste keuze maken tussen twee of meer opties die allemaal relevant lijken voor een duurzaam ondernemingssucces. Wat is dan de juiste prioriteit?
Als een ware evenwichtskunstenaar moet een startende ondernemer bijvoorbeeld de juiste balans zoeken tussen het focussen op een specifieke niche of het aanbieden van een breder scala aan producten of diensten, tussen het investeren in innovatie of het verbeteren van de efficiëntie, tussen het nemen van risico’s of het nastreven van houvast en zekerheid, tussen het beperken van kosten of het stimuleren van groei, tussen het snel genoeg op de markt komen of het leveren van een voldoende hoge kwaliteit, tussen het groeien door overnames of via organische groei, tussen het uitbreiden naar nieuwe (internationale) markten of het verder focussen op de lokale markt.
Dit brengt ons bij een nieuw argument voor de inschakeling van een raad van bestuur. Doe een beroep op de verschillende competenties en ervaringen en neem pas na een open en constructieve discussie samen de juiste eindbeslissing. Bepaal samen de prioriteit door telkens het juiste evenwicht na te streven.
5 evenwichten
In het boekje “Corporate Governance in Startups” komen er vijf belangrijke evenwichten aan bod. Dat leidt tot evenveel afwegingen die de ondernemer samen met de bestuurders kan maken.
- Een eerste evenwichtskwestie gaat over de korte termijn versus de lange termijn. Als je voortdurend alleen brandjes blust of enkel van dag tot dag handelt dan hypothekeer je je toekomst. Je moet ook dan verder kunnen kijken.
- Het tweede evenwicht betreft de verschillende aandeelhouders: de oprichtende ondernemers en de externe, niet-actieve aandeelhouders. Zij hebben sowieso verschillende verwachtingen. De stichters willen hun ondernemingsproject blijven realiseren, de anderen kijken misschien uit naar een exit binnen de vijf à tien jaar. Wederzijdse transparantie is hier essentieel om deze tegenstrijdige aspiraties onder controle te houden.
- De derde evenwichtsoefening gaat over de relatie tussen diezelfde stichters en hun medewerkers: kan of moet hun betrokkenheid en retentie ook duurzaam georganiseerd worden via een vorm van ondernemingsparticipatie of winstdeelname?
- De vierde evenwichtsoefening gaat over de structuur van de balans en de financiële rekeningen: het eigen vermogen en schulden op lange termijn moeten de langetermijninvesteringen dekken. Ook noden op het vlak van werkkapitaal zijn eerder langetermijnbehoeften. Dat kan leiden tot moeilijke vragen over de timing en waardering rond kapitaalverhoging en verwatering.
- De vijfde delicate evenwichtsoefening gaat over de juiste balans tussen de creatieve en gedreven vrije ondernemersgeest en de noodzaak om de risico’s voor de startup via controle, basisafspraken, budgettering en procedures binnen bepaalde limieten te houden.
Dat zijn vijf kwesties die in elke startup relevant kunnen zijn. Maar dankzij een degelijke governance structuur en een actieve goed samengestelde Raad van bestuur heb je een forum om deze essentiële uitdagingen en opties grondig te kunnen bespreken, met pro en contra. Daarna beslis je nog steeds zelf, maar met meer inzichten!
