Governance praktijken in Belgische beursgenoteerde bedrijven: belangrijkste bevindingen (INFOGRAPHIC)
De monitorstudie van de beursgenoteerde bedrijven is ondertussen een vaste waarde geworden in het corporate governance landschap. Sinds 2006 controleert en evalueert GUBERNA samen met VBO/FEB diverse aspecten van de raden van bestuur van beursgenoteerde bedrijven, en dit voornamelijk in relatie tot de corporate governance codes waaraan deze beursgenoteerde bedrijven onderhevig zijn.
In de studie van GUBERNA naar de corporate governance praktijken voor het jaar 2022, werden onder andere de samenstelling en organisatie van de raad van bestuur en haar gespecialiseerde comités onderzocht. Dit aan de hand van data die verzameld werd bij 75 Belgisch beursgenoteerde bedrijven die noteren in de indices BEL 20, BEL Mid en Bel Small. In dit artikel wordt kort ingegaan op de meest interessante bevindingen. Bekijk ook de bijhorende infographic.
Genderdiversiteit
Genderquota komen terug volop in het nieuws, denk maar aan de recente discussie rond de aanwezigheid van vrouwelijke bestuurders in Belgische beursgenoteerde ondernemingen. Bovendien stelt de huidige quotawet dat het ondervertegenwoordigde geslacht (doorgaans vrouwen) minstens 1/3de van de bestuurdersposities moet innemen. In de cijfers van 2022 zagen we dat er steeds meer vrouwen aanwezig zijn in de raden van bestuur (van 34,90% in 2020 naar 36,71% in 2022) en dat elk van de onderzochte bedrijven minstens één vrouw in haar raad van bestuur heeft. In 7 bedrijven (9,33% van alle bedrijven) was er zelfs een evenwicht of meerderheid aan vrouwelijke bestuurders aanwezig. Men kan dus stellen dat voor veel beursgenoteerde bedrijven het bereiken van de quota geen eindpunt is geweest.
Vrouwen blijven evenwel andere rollen vervullen in de raad van bestuur dan mannen. Ongeveer 52% van de onafhankelijke bestuurders zijn vrouw, terwijl we zien dat slecht 29% van de niet-uitvoerende, niet-onafhankelijke bestuurders- en om en bij de 10% van uitvoerende bestuurders vrouw zijn.
Leeftijd en nationaliteit
De gemiddelde leeftijd van de bestuurder in Belgische beursgenoteerde bedrijven is 57 jaar. Echter dit cijfer verbergt wel een grote verscheidenheid, met leeftijden gaande van 30 tot 84 jaar. Toch zien we dat -niet geheel verwonderlijk- de meeste bestuurders van beursgenoteerde bedrijven ouder zijn dan 45. Slechts 9,15% is jonger dan 45 jaar. De raden van deze bedrijven blijven dus hoofdzakelijk bevolkt met meer ervaren mannen en vrouwen. Voor de nationaliteiten zien we een vrij sterk overwicht aan bestuursleden met de Belgische nationaliteit. Ongeveer 27,5% van de bestuurders heeft een andere nationaliteit dan de Belgische. Het betreft hier voornamelijk Fransen, Nederlanders, Duitsers, Britten en Amerikanen.
Aantal bestuursmandaten
Hoewel er een grens is van 5 bestuursmandaten in beursgenoteerde bedrijven zien we dat geen enkele bestuurder zoveel mandaten opneemt. Meer nog, het overgrote merendeel van de bestuurders heeft slechts 1 mandaat in een beursgenoteerd bedrijf, wat uiteraard niet wil zeggen dat ze niet actief kunnen zijn in andere, niet-beursgenoteerde bedrijven.
Over de tijd heen is het aantal bestuurders dat meerdere mandaten opneemt in beursgenoteerde bedrijven overigens gestaag afgenomen. Van 80 naar 50 sinds 2015. Bovendien toont het onderzoek aan dat het aantal mandaten weinig impact heeft op de aanwezigheid. Zo scoort de slechtst scorende groep, namelijk de groep met drie mandaten, nog steeds vrij goed met een aanwezigheidsgraad van 90,5%, ongeveer 5,5% lager dan de best scorende groep, deze van de bestuurders die twee mandaten houden in beursgenoteerde bedrijven.
Comités
Alle genoteerde vennootschappen beschikken over het verplichte auditcomité. Het eveneens verplichte remuneratiecomité, is reeds bij 72 vennootschappen geïnstalleerd (96%). In 55 vennootschappen worden het remuneratie- en benoemingscomité als één comité georganiseerd. 13 vennootschappen (17,33%) hebben een apart benoemingscomité ingesteld. Naast de voornoemde comités heeft maar liefst 1/3de van de onderzochte bedrijven op zijn minst één bijkomend comité opgericht: zoals een investeringscomité, een strategisch comité, een risicocomité, een duurzaamheidscomité, een wetenschappelijk comité, en/of een financieel comité. Deze comités dragen bij aan specifieke corporate governance uitdagingen van deze vennootschappen.
Conclusie
De Belgische beursgenoteerde bedrijven en bestuurders houden zich in het algemeen vrij goed aan de codes en richtlijnen wat betreft de samenstelling en organisatie van hun raad van bestuur. Zo zien we zien een verdere vervrouwelijking van de raden van bestuur, tegelijkertijd blijft de diversificatie van leeftijden en nationaliteiten vrij bescheiden. Bovendien kan opgemerkt worden dat de bestuurder in Belgische beursgenoteerde bedrijven relatief weinig zetelt in andere bedrijven en doorgaans zeer trouw aanwezig is in de raden waarin ze zetelen, ongeacht in hoeveel raden ze zetelen. Tenslotte zien we dat raden verder taken gaan toewijzen aan bijkomende comités die zich specialiseren in specifieke zaken die veel tijd of specifieke kennis vereisen.
