9 prioriteiten voor het bestuur van slagkrachtige overheidsbedrijven - Memorandum 2024
GUBERNA presenteerde op 6 maart haar 9 prioriteiten voor het bestuur van slagkrachtige overheidsbedrijven. Dit memorandum moet politieke partijen in aanloop naar de verkiezingen van 2024 aanzetten tot het creëren van een professioneel en transparant kader voor het bestuur van de Belgische overheidsbedrijven. De betrokkenheid van GUBERNA bij het debat inzake public governance gaat al meerdere legislaturen terug en resulteerde meermaals in de implementatie van verschillende aanbevelingen.
Willen overheidsbedrijven duurzame waarde creëren in de samenleving van morgen, dan vereisen bepaalde governance-uitdagingen bijkomende aandacht van de volgende regering. Daar waar een aantal uitdagingen reeds het onderwerp waren van eerdere aanbevelingen, zijn andere het resultaat van een veranderende maatschappelijke context. Het gaat dan over klimaat- en milieu-urgenties, het belang van diversiteit en inclusie, technologische ontwikkelingen, geopolitieke spanningen, en evoluties in overheidsbedrijven als beleidsinstrument.
Concreet gaan de uitdagingen over een gebrek aan een duidelijke aandeelhoudersvisie, die de classificatie van overheidsbedrijven mogelijk maakt, en waarop het reglementair kader kan afgestemd worden. Daarnaast blijft de optimale samenstelling van de raden van bestuur een uitdaging, met daaraan verbonden de zoektocht naar een gepast remuneratiekader. Ten slotte is er een gebrek aan duidelijkheid over de rol van de individuele bestuurder met ambigue communicatiekanalen tussen de overheid en de overheidsbedrijven.
"Kwalitatief bestuur laat overheidsbedrijven toe optimaal hun bedrijfsdoelen te benaarstigen terwijl ze het publiek belang waarborgen en duurzame waarde creëren voor de samenleving in een complexe economische en maatschappelijke context."
Sandra Gobert, Executive Director GUBERNA
Op basis van deze uitdagingen stelt GUBERNA de volgende aanbevelingen voor. Deze hebben betrekking op (1) de organisatie van het publiek aandeelhouderschap en (2) de governance van overheidsbedrijven.
- Een duidelijke aandeelhoudersvisie waarin de doelstellingen en verwachtingen van het publiek aandeelhouderschap worden uiteengezet.
- Een coherent politiek kader voor overheidsbedrijven met een onderscheid tussen bedrijven die commerciële diensten leveren en bedrijven die publieke diensten leveren.
- Een gemoderniseerd reglementair kader voor overheidsbedrijven met een nieuwe zingeving voor de wet van ’91 en de ontwikkeling van een governance kader (bijv. een charter of code).
- Een professioneel selectieproces voor bestuurders met maximale aandacht voor een competentieprofiel en het principe van onafhankelijkheid van geestp.
- Een kader voor de remuneratie van bestuurders met een evenwicht tussen competitieve en gematigde vergoedingen.
- Verantwoordelijke individuele bestuurders, met aandacht voor regelmatige opleidingen.
- Een gepast kader voor communicatie en interactie met de overheid in al haar hoedanigheden als basis voor een ‘trusted relationship’.
- Overheidsbedrijven en hun raden van bestuur als actoren van de transitie.
- Een raad van bestuur die het leiderschap tegenover het management waarneemt.
Download de volledige tekst van het memorandum hier of via de downloadlink onderaan deze pagina.
