Wat elke bestuurder moet begrijpen over duurzame waardecreatie - Deel I

"Het doel van deze studie was om te evalueren hoe en in welke mate Belgische beursgenoteerde ondernemingen de zes principes die bijdragen tot duurzame waardecreatie toepassen." 

Door middel van overzichtelijke en bevattelijke samenvattingen willen wij deze waardevolle studie vlot toegankelijk maken voor alle bestuurders van alle soorten ondernemingen. We beginnen met een algemene inleiding die focust op de definitie, de noodzaak en het algemeen kader van duurzame waardecreatie. 

Waarover gaat het? 

We mogen het belang van klare begrippen en een duidelijke terminologie niet onderschatten. Nog te veel ondernemingsverantwoordelijken herleiden dit thema tot een kwestie van niet-financiële rapportering. Laat we een unieke definitie voor duurzame waardecreatie gebruiken. 

"Het concept van duurzame waardecreatie klinkt eenvoudig, toch begrijpen veel bedrijven de effecten ervan op het bedrijf niet volledig." 

De creatie van duurzame waarde is het proces waarbij een bedrijf op een duurzame manier  langetermijnwaarde creëert door strategische beslissingen te nemen die niet alleen winst maar ook een positieve impact op mens, milieu en/of maatschappij genereren. Met impact bedoelen we zowel het behoud als het vergroten van allerlei maatschappelijke waarde. 

Dit proces omvat onder meer het integreren van ESG-factoren (milieueffecten, sociale verantwoordelijkheid en de kwaliteit van bestuur) in de strategie en de bedrijfsvoering, het balanceren van diverse belangen en het streven naar veerkrachtige groei. 

We willen hier benadrukken dat deze “duurzame waardecreatie” vandaag (noodzakelijk en voorafgaand) een effectieve bedrijfsstrategie én goed bestuur met een transparant beslissingsproces vergt. Die (nieuwe) strategie houdt alleszins in dat het bedrijfsdoel zich niet enkel richt op het maken van winst voor de aandeelhouder. De bedrijfsresultaten mogen evenmin enkel vanuit dit criterium geëvalueerd worden. 

"Volgens de Belgische Corporate Governance Code 2020,  impliceert duurzame waardecreatie een expliciete focus op de lange termijn, op verantwoordelijk gedrag op alle niveaus van de onderneming, en op de permanente afweging van de legitieme belangen van de stakeholders." 

"Het vergt systeemdenken en een transformatie van het bedrijfsmodel, de waardepropositie en de waardeketen". 

Om dit alles concreet waar te maken moet de raad van bestuur erover waken dat het management deze doelstelling strategisch verankert in het verdienmodel en de concrete bedrijfsacties. De raad moet erover waken dat het management de ESG-factoren volledig integreert in de strategische planning, de risicobeoordeling en de rapportageprocessen van het bedrijf.  

"De waarde van duurzaamheid moet worden vastgesteld in de bestuurskamer." 

Zodra raden van bestuur duurzaamheidsoverwegingen hebben geïntegreerd in hun kernverantwoordelijkheden,  zullen de zakelijke beslissingen en kritieke openbaarmakingen volgen." 

De maatschappij en de stakeholders verlangen een transparante rapportage over de geleverde duurzaamheidsinspanningen en de voortgang ten opzichte van langetermijndoelen. Het bedrijf communiceert daarom proactief met alle belanghebbenden, luistert naar hun zorgen en neemt hun eventuele feedback mee op in zijn besluitvorming.   

"Bestuurders bevinden zich in een unieke positie om duurzaamheid te verbinden met het doel en de strategie van het bedrijf." 

Voordelen en voorwaarden 

Duurzame waardecreatie mag dan zware inspanningen vergen, het biedt ook voordelen en kansen zoals:  

• Bedrijven die duurzame waardecreatie beoefenen, zijn beter voorbereid op de uitdagingen van een snel veranderende wereld en ze vermijden het nemen van te grote risico's. 

• Duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben de neiging om de reputatie en merkwaarde van een bedrijf te versterken en de loyaliteit van klanten en investeerders te vergroten.  

• Het beoefenen van duurzame waardecreatie kan de toegang tot kapitaal bij nieuwe investeerders vergemakkelijken en de kosten van financiering verlagen. 

“Duurzame waardecreatie biedt bedrijven niet alleen economische voordelen, maar ook ecologische en sociale voordelen” 

Noodzakelijkerwijs vergt het proces van duurzame waardecreatie dus voorafgaand een welbepaalde mentale ingesteldheid in het beslissingsorgaan. Noem het een bereidheid: 

• Een bereidheid om het doel van de onderneming ruimer te zien dan enkel winstcreatie voor de aandeelhouders;  

• Een bereidheid om de toekomstige bedrijfsvoering zo te organiseren dat deze geen of zo weinig mogelijk schade berokkent aan de gemeenschap, de buurt, het milieu.   

• Een bereidheid om met de economische bedrijfsactiviteit ook voor de andere stakeholders een bepaalde meerwaarde te scheppen, ondermeer op basis van nieuwe opportuniteiten voor groei.   

• Een bereidheid om voortdurend kritisch te blijven nadenken over de eigen duurzaamheidsstrategie op de lange termijn. 

Hiermee is het kader getekend. In de volgende 'aflevering' krijgt u een algemeen overzicht van de voornaamste bevindingen van de studie en sommen we de factoren op die duurzame waardecreatie kunnen vergemakkelijken of bemoeilijken.